Motosiklet Motoru Nasıl Çalışır Detayları
12-12-2021
10:57
Çoğu insan tarafından büyük bir zevkle kullanılan motosiklet, insanlar için adeta bir tutku haline gelmiştir. Sürüş kolaylığı, pratikliği ve verdiği haz insanlarda motosiklet kullanımını bir tutku haline getirmiştir. Bu tutku, zaman zaman yaşanan problemlerle sekteye uğrasa da bu motosiklet hakkında öğrenilen her yeni bilgiyle tekrardan şahlanmaya devam etmektedir. Bu yazımızda sizlere motosiklet motoru çalışması hakkında bilgiler vereceğiz.
Motor Nedir?
Yakıtlardan elde edilen ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren makinelere motor denir.
Motorlar iki çeşittir. Bunlar içten yanmalı ve dıştan yanmalı motorlardır.
Motosiklet motorları da, benzin kullanılarak çalıştırıldığına göre, içten yanmalı motorlar kategorisinde yer alır.
Motosiklet Motorunun Çalışma Prensibi Nedir?
Motorlar, çalışma zamanlarına göre ise iki zamanlı ve dört zamanlı motorlar diye ikiye ayrılır.
İki zamanlı motorlar da, emme ve sıkıştırma yapılarak çalışma gerçekleşir. Bu motor tipindeki emme ve egzoz işlemleri, silindir içerisindeki basınç farkları vasıtasıyla gerçekleşir.
Dört zamanlı motorlarda, dört zaman vardır. Emme, sıkıştırma, ateşleme, egzoz zamanı diye dört zamanı vardır.
Motosiklet motorlarında, otomobillerde olduğu gibi benzinli, gazlı ve dizel motor seçenekleri yoktur. Motosiklet motorları genel olarak benzin ile çalışır. Bu tür motorlar da motosiklet fiziksel ve motosiklet mekanik kısım denen iki kısımdan oluşur.
Motosiklet Motoru Nasıl Çalışır?
Motosiklet motorları iki kısımdan oluşur. Bu kısımlar içerisinde yer alan motorun fiziksel kısmında, kapalı ortamda bulunan bir gaz ısıtıldığında basıncın artması prensibine dayanır. Isıtılma sonrasında artan bu gaz, ne kadar sıcak olursa molekülleri de o kadar hızlı hareket ederek, birbirleriyle ve ortam yüzeyiyle o kadar çarpışır. Oluşan gaz basıncı da yanma sonucunda yüzeye çarpan gaz moleküllerinin etkisiyle oluşurlar.
Oluşan bu gaz basıncı, benzinli bir motorun pistonunu hareket ettirmek için kullanılır. Piston içerisinde bulunan hava genişleyerek, basınç üretebilmek için, ortama yakıt karıştırılır. Ortamda oluşturulan bu karışım daha sonra tutuşturulur.
Motosikletin mekanik kısmında ise, motosikletin arka tekerleğini çevirebilecek kadar güç üreten bir makine yapabilmek için yakıt ile ısıtılan gazın ürettiği gücü nasıl kullanacağımız kısmıdır.
Üst tarafı kapalı olan piston içerisinde yukarıya ve aşağıya kayabilen bir silindir bulunmaktadır. Piston içinde dönen bir çubuğu, silindirin altında bulunan ve yatakta dönen şaftın üzerine bir krankla tutturmak için silindirin alt ucunu hareket ettirir. Bu krank mili dönerse, kranka bağlı olan çubuk, pistonu silindir içinde yukarıya ve aşağıya doğru hareket ettirir.
Bu mekanizma, gaz basıncının silindiri aşağıya ve yukarıya doğru itebileceğini ve pistonu krankla birleştiren çubuktan geçen hareketin krankı itmesini sağlayacağı sonrasında da pistonu sürekli olarak hareket ettireceğini gösterir.
Silindirin Üst Kısmında Hangi Parçalar Bulunur?
Silindirin kapalı olan üst kısmında, silindir kapağı bulunur. Bunlar üç temel parçadan oluşur. Bu üç temel parçanın ikisi valftir. Valfler, yakıt ile hava karışımlarının silindire girmesini sağlar. Bir adet giriş valfi ve yanma gazının silindirden çıkışını sağlayan bir çıkış valfi de denen egzoz valfi burada görev yapar.
Motosiklet motorlarında üç önemli parça arasında yer alan bir diğer parça da bujidir. Buji, elektrikle kıvılcım oluşturarak, silindirde bulunan tıpanın elektrotlarıyla ateşlemeyi sağlar. Emme ve egzoz valflerinin açılma ve kapanmalarını için bir mekanizma sağlar. Ayrıca kıvılcımların buji elektrotları arasında doğru zamanda ateşlenmesini de sağlar.
Piston çalışma döngüsüne, silindirin en tepe noktasına yakın bir konumda başlar. Krank döner, giriş valfi ile piston üst kısımdan diğer yana hareket eder. Böylece silindire kısmi bir vakum oluşturur.
Daha sonra açık hava giriş vanasından hava ve yakıt karışı akmaya başlar. Piston aşağıya ulaştığında, emme valfi kapanır. Piston tekrar geriye döner ve yakıt ile hava karışımı sıkıştırılır. Piston en üste ulaştığında, bujinin elektrotları yardımıyla kıvılcım gönderilir. Bu kıvılcım sıkışan yakıt ve hava karışımını tutarak yakar ve oluşan ısıyı serbest bırakır. Isı, yanan gazların basıncını yedi kat arttırır.
Basınç sağlayan piston tekrar aşağıya itince, krank miline güçlü şekilde döner. Krank miline piston tarafından gönderilen güç, aralıklı olarak verildiğinden motorun düzgün şekilde dönmesi için içinde bir volan dişlisi vardır.
Genişleyen sıcak, yüksek basınçlı gaz ile hareket eden piston, alta yaklaştıkça egzoz valfi açılır. Egzoz gazının silindirden dışarı atılması sağlanır. Piston tekrardan yükselirken, yanmış gazları iterek egzoz işlemine de yardımcı olur. Egzoz valfi, en üst konuma gelince kapanır ve döngü böylece tamamlanır.
4 Zamanlı Motor Ne Demektir?
Motosikletin mekanik motorunda yaşanan olaylar dizisi sonrası piston dört uca vuruşunu tamamlamış olur. Bu nedenle bu döngüye, dört zamanlı döngü deniyor. Bu döngüyle çalışan motorlara da "dört zamanlı motorlar” olarak adlandırılıyor.
Dört zamanlı motor döngüsünü tamamlayan dört piston vuruşunun isimleri, giriş, sıkıştırma, güç ve egzoz olarak isimler alır. 2 zamanlı motosiklet motoruna göre 4 zamanlı motosiklet mekanik aksamı ve motosiklet yedek parçaları daha fazla ve daha teferrüatlıdır.