MOTOSİKLET ÇARPIŞMADAN ÖNCE SON ÇIKIŞ: ACİL DURUŞ

Şimdi konumuza dönelim,

Hangi seviyede bir sürücü olduğunuz hiç önemli değil , bilginiz ve beceriniz dahilinde yapılacak her şeyi yaptınız ama o kaçınılmaz an geldi çattı . Yapabileceğiniz başka hiçbir şey yok . Ya duracaksınız ya da çarpacaksınız.  İşte geldiğiniz bu noktadan sonra yapmanız gereken şeyin adı;

“Acil duruş manevrası”

Bu yaptığınız durdurma işinin diğer tüm duruşlardan yegane ama çok önemli bir farkı vardır.

BU MANEVRAYI PLANLAYAMAZSINIZ !!!

Sadece yaparsınız. 

Tabi yapabilirseniz…

Kaçınılmaz olanı yaşamak gerekiyorsa yapılması gereken bu plansız manevrayı en iyi şekilde gerçekleştirmektir. Bu manevrayı öğrenmek için youtube videoları  , kitaplar hatta bu yazdığım makale bile tek başına hiçbir işe yaramaz .

Pek çok sürücü acil duruş için gereken frenleme tekniğinin özel ve ayrıcalıklı bir konu olduğunu düşünür . Halbuki durum sanılanın aksine çok çok farklıdır. Şimdi sözü “Tam Hakimiyet “ kitabının yazarı ,motosiklet yarışçısı ve 1995-2000 yılları arasında editörlüğünü ve test sürücülüğü yaptığı Motocycle Consumer News yayını için binlerce motora kontrollü ve bilimsel olarak ölçümleme ile fren testleri yapan Lee Parks a bırakmak istiyorum.

“Acil frenlemenin antremanla çalışılabileceğini düşünmüyorum. Acil durumlarda vücut düşünmeden hareket eder ve bilinçaltı devreye girerek tekniği düşünmeden alışık olduğu şeyi yapar.”

 Yani sürücü her zaman nasıl fren yapıyorsa , acil durumlarda da aynı şeyi daha sertçe yapar ya da yapmaya çalışır. Örnek vermek gerekirse ; Gündelik kullanımda tek parmağı ile ön fren manetini kullanan bir sürücü ,acil durumlarda diğer parmaklarını da kullanıp daha fazla fren basıncı elde etmeyi düşünemez bile . Yine alışık olduğu şeyi bu sefer bilinçsiz olarak yapar ve bu ona yetersiz fren basıncı ve uzamış fren mesafesi olarak geri döner.

ACİL DURUŞ MANEVRASI GEREKTİĞİNDE DOĞRU ŞEKİLDE UYGULAYABİLMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER:

• Yetkin bir eğitmenden doğru frenleme üzerine eğitim alarak konuya hakim olmak. Doğru frenleme kendi kendinize öğrenip deneyimleyebileceğiniz bir konu DEĞİLDİR!!!

• Eğitim sonrasında uygun bir çalışma alanında farklı hızlarda “doğru frenleme” üzerine çalışmak. Etkin şekilde doğru fren kullanabilmeniz için gerçekten çok fazla sayıda tekrar çalışması yapmanız gereklidir.

• Öğrendiğiniz ve alanda tekrarını yaptığınız doğru frenleme tekniğini sürüşünüzün her safhasına yaymak. Unutmayın Acil duruşa ihtiyacınız olduğunda istemsizce alışık olduğunuz fren tekniğini şiddetli bir şekilde yapacaksınız. Bundan kaçışınız yok. Bu nedenle gündelik kullanımızda yapacağınız frenlerin tamamı aslında kaçınılmaz duruş için gereken frenlemenin pekiştirme çalışmalarıdır. Aradaki fark sadece frenin şiddeti olacaktır.

• Daima bir tek frenleme yöntemi kullanmak , değişik ekollerde değişik frenleme teknikleri olabilir. Bunların hepsini öğrenip farklı zamanlarda farklı teknikler kullanmanız , asıl durmaya ihtiyacınız olduğunda kafanızda karışıklığa ve zaman kaybına neden olabilir. Kendinize sadece bir teknik seçin ve onun üzerinde yoğunlaşın.

İnsan beyninin daha hızlı ve verimli çalışabilmesi için tekrarlama çok çok önemlidir. 

Cornell Üniversitesi’nden bilim insanları beynin öğrenirken nasıl değiştiğini anlamak için geçmişte yeni görevler verilip öğrenme süreci izlenen bireylere ait araştırmaların sonuçlarını analiz etti. Sonuçta yeni bir bilgi öğrenilirken ya da bir hareket ilk defa gerçekleştirilirken insanların beyinlerinde dikkatle ilgili alanların etkinliğinin pratik yaptıkça ve tekrar ettikçe azaldığı anlaşıldı. Ayrıca bu süreçte beynin hayal kurma ve düşünme ile ilişkili bölgelerinin etkinliğinin arttığı belirlendi. Yani insanlar tekrar ettikleri bir davranışı gerçekleştirirken aynı zamanda geçmişteki bir olayı hatırlayabilir ya da gelecekle ilgili bir şey düşünebilirler.

Aslında deneyimlediğimiz durumu (örneğin öğrendiğimiz bir bilgi ya da gerçekleştirdiğimiz bir hobi) düşünmeyi bırakmak, o davranışı daha kusursuz bir şekilde gerçekleştirmeye başladığımız anlamına gelebilir.

Makalenin Tamamı için Bkz:

https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/yeni-bilgiler-ogrenirken-beynimiz-nasil-degisiyor

ACİL DURUŞ İLE İLGİLİ YAPILMIŞ KAPSAMLI BİR ÇALIŞMA:

Acil Duruş ile ilgili Promocycle Foundation un 2004 yılında yapmış olduğu detaylı çalışmaya bir göz atalım.

8 deneyimli sürücü , 2 farklı tipte motosiklet ile 800 ün üzerinde 100 – 0 km/s duruş gerçekleştirilen bu çalışmada ortaya çıkan sonuçları şöyle özetleyebiliriz.

100 – 0 km/s duruş için gereken mesafe ideal koşullarda 40 mt ( İntibak süresinde geçilen mesafe dahil değildir. Frenlemeye karar  verildikten sonraki sürecin başlangıç ve sonu arasındaki ölçüdür.)

100 – 0 km/s duruş için gereken süre ortalama 3 saniye , intibak süresi dahil edildiğinde 4 saniye olarak tespit edilmiştir. Ancak burada unutulmamalıdır ki Test sürücülerinin tamamı deneyimli sürücüler olup “fren testi” yaptıklarının bilinci ile uygulama yapmaktaydılar. Gerçek hayatta ise durum biraz daha farklı olacaktır.

Yapılan çalışma sonucunda doğru frenleme için gereken asgari müşterekler aşağıdadır;

• İlk aşamada gaz kapatılmalı ve öyle kalmalıdır.
• Her iki frende kullanılmalıdır
• Debriyaj çekilmeli ve öyle kalmalıdır
• Vites küçültmek ile zaman kaybedilmemelidir
• Reflexler veya düşünerek değil “alışkanlıkla” fren yapılmalıdır.

ALIŞKANLIKLA FRENLEME

BMW Kanada sürücü eğitimi baş eğitmeni Pierre Savoie konuyu şöyle açıklıyor;

Kaliforniya’daki Sanford Üniversitesi’nden Dr. Bruce Lipton, un araştırma sonuçlarına göre  bilinçli zihnimiz saniyede 2.000 bit bilgiyi işleyebilirken bilinçaltı zihnimiz 4.000.000.000 bilgiyi işleyebilmektedir. Alışkanlıkla yapılan işlerde düşünerek yaptığımız işlere göre beynimiz çok çok daha rahat ve hızlı çalışmaktadır.

Yapılan bir başka araştırmada sağ elini kullanan 18 profesyonel ve 18 amatör okçudan ok atmaları istendi. Sporcular ok atarken fMRI cihazı ile beyin etkinlikleri ölçüldü. Sonuçta amatör okçuların beyin etkinliklerinin profesyonel okçularınkine göre daha yüksek olduğu belirlendi. Yeni öğrenilen bir hareket gerçekleştirilirken başlangıçta çok fazla beyin etkinliği gerekiyor. Hareket tekrar edildiğinde otonom hale geliyor. Bu, bir davranış tekrar edildiğinde o hareketi gerçekleştirirken beynin daha az enerji harcadığı anlamına geliyor.